Jaap van der Sar: ‘Eerst organiseren, voordat je gaat automatiseren’

Een grote uitdaging bij eindverpakken ligt in de diversiteit van producten die over verpakkingslijnen moeten worden verwerkt, meent Van der Sar: ‘Automatisering is pas mogelijk als je processen hebt gestandaardiseerd en georganiseerd. Klanten hebben vaak een breed assortiment aan producten, en dat maakt het moeilijk om eindverpakkingsprocessen volledig te automatiseren. De automatisering komt pas in beeld als je eerst hebt kunnen standaardiseren.’

Van der Sar illustreert dit met een voorbeeld uit de praktijk: ‘Supermarkten willen zich vaak onderscheiden door bijvoorbeeld elf producten in een doos te verpakken, met verschillende patronen. Bijvoorbeeld acht rechtop en drie overdwars. Dit maakt het automatiseren veel lastiger. Als je kunt standaardiseren naar één formaat of verpakkingseenheid, wordt het proces veel eenvoudiger. Bijvoorbeeld twee rijen van vijf rechtop in een doos.’

Besparen op arbeid

De vraag naar automatisering is ook sterk gedreven door een tekort aan arbeidskrachten. ‘Het besparen op arbeid is voor veel bedrijven een belangrijke motivatie,’ aldus Van der Sar. ‘Maar er speelt ook mee dat het moeilijk is om goede mensen te vinden, en nog moeilijker om ze vast te houden. Automatisering kan hierbij helpen door de werkplekken ergonomischer te maken, zodat werknemers minder fysieke klachten krijgen en hun werk langer kunnen volhouden.’

Volgens Van der Sar leidt automatisering ook tot een hogere productiviteit. ‘Als je handmatige handelingen automatiseert, haal je al snel een uur meer netto productie uit een werkdag. Waar je normaal gesproken 5,5 uur effectief zou kunnen produceren in een dienst van acht uur, kan dit met een goed geautomatiseerd systeem oplopen tot zes of zelfs zesënhalf uur.’

Flexibiliteit en innovatie: de toekomst van eindverpakken

Flexibiliteit in eindverpakkingslijnen is cruciaal om in te spelen op de diversiteit van producten en marktvraag. Moderne verpakkingsmachines moeten steeds vaker kunnen omgaan met verschillende formaten en types producten. ‘We kijken altijd klant specifiek naar wat er mogelijk is binnen de grenzen van de automatisering,’ zegt Van der Sar. ‘Het is belangrijk om eerst te organiseren voordat je kunt automatiseren.’

Naast flexibiliteit ziet Sarco Packaging de opkomst van robotisering en vision-technologie als belangrijke trends. ‘Vision-systemen worden steeds geavanceerder en kunnen bijvoorbeeld controleren of een product compleet is, of de barcode leesbaar is, en of het etiket correct is aangebracht. Deze systemen worden vaak gecombineerd met robotarmen voor het uitvoeren van steeds complexere taken.’

Hoewel kunstmatige intelligentie (AI) nog niet volledig is doorgebroken in de verpakkingsindustrie, erkent Van der Sar dat het een groeiend gebied is. ‘AI biedt potentie om machines slimmer te maken door bijvoorbeeld afwijkingen in verpakkingen te signaleren. Maar op dit moment zie ik nog weinig bedrijven die AI echt effectief inzetten.’

Energiezuinige machines

Energie-efficiëntie is een ander belangrijk thema in de verpakkingsindustrie. Van der Sar geeft aan dat er al enkele jaren vooruitgang is geboekt op dit vlak. ‘Fabrikanten hebben sterk ingezet op het terugdringen van persluchtverbruik en stroomverbruik door overstap naar servosystemen. Dit is inmiddels een standaard geworden in de sector.’

Tot slot vraagt Van der Sar zich af hoe de toekomst van eindverpakkingsmachines eruit zal zien. ‘Robotisering en cobots, die samenwerken met mensen, zullen zeker hun opmars maken. De stijgende kosten en toenemende vraag naar flexibiliteit dwingen bedrijven om verder te automatiseren. AI zal hier ook een rol in spelen, hoewel ik het voorlopig nog als een technologie zie die moet rijpen.’