Als designbureau heb je goede mogelijkheden om klanten te helpen bij verduurzaming, vindt Jeroen Verbrugge van FLEX/design. ‘Er is wel een flinke portie realiteitszin en optimisme nodig.’
Jeroen Verbrugge, oprichter van FLEX/design in Delft herinnert het zich nog als de dag van gisteren. ‘We hadden een prijs gewonnen met de verpakking die we voor Hero Fruit2Day hadden ontworpen en op een dag zag ik een flesje in de berm liggen. Het was een schok, ons ontwerp als zwerfafval te zien. Ik weet nog dat ik op de zaak zei: we moeten niet teveel afval ontwerpen.’
Het was een moment van bewustwording en het begin van ontwerpen met duurzaamheid in gedachten. Het is een thema dat Verbrugge, columnist bij VerpakkingsManagement, aan het hart gaat. Met de anekdote over Fruit2Day wil hij aangeven hoe lang het bureau zich al bewust is van het belang van duurzaamheid bij het ontwerpen van producten en verpakkingen.
Reputatie van FLEX
FLEX bouwde sinds 1988 een grote reputatie op met innovaties in professionele producten en consumenten producten zoals koffers, fietsaccessoires, badkamerproducten, powertools en kookgerei. Eind jaren ‘90 was FLEX het eerste bureau in Nederland dat structureel verpakkingsontwerp aanbood, een discipline die tot dan toe in Nederland niet was te vinden. De meeste bureaus beperkten zich tot grafisch ontwerp voor verpakkingen. Iconische verpakkingsoplossingen voor Albert Heijn, Bols, Grolsch, Flexa en Lego toonden aan waartoe FLEX in staat was. Het bedrijf groeide daardoor naar een team van 30 ontwerpers en ingenieurs.
Materiaalreductie stimuleren bij klanten
We gaan fast forward naar 2021. FLEX/design heeft net aangekondigd dat Maarten Witte de nieuwe managing director wordt en dat Jeroen Verbrugge zich gaat richten op commercieel en creatief management. ‘Ik kan nu tijd investeren in andere zaken en duurzaamheid krijgt daarbij veel aandacht. Voor BNO Nextpack maak ik mij hard voor een manifest met 15 uitgangspunten om tot duurzame verpakkingsontwerpen te komen. Dat zijn zaken die ik actief oppak om mijn kleine bijdrage te leveren.
We praten door over duurzaamheid. ‘Waar mogelijk stimuleren we klanten om aan materiaalreductie te doen en sowieso monomaterialen te gebruiken. Daarnaast kijken we of er iets te winnen is in de logistiek, door bijvoorbeeld compactere logistieke stromen. En als wij kansen zien voor eche ‘rethink’ innovaties en gamechangers dan laten wij die zeker niet liggen.
Proactief
Verbrugge is enthousiast over het feit dat niet alleen start-ups maar ook multinationals duurzamer willen werken. Als voorbeeld noemt hij Less van Unilever. Maar hij benadrukt, dat ‘practice what you preach’ voor hem belangrijk is. Grote bedrijven praten misschien te snel duurzaam’. Afwachten wat bedrijven doen is niets voor Verbrugge. ‘We stellen bedrijven soms zelfs proactief een vraag. Zo van: we hebben 10 jaar geleden die verpakking voor jullie ontwerpen en we denken dat we dat nu met monomateriaal kunnen doen. Je probeert zo actief klanten die kant op te krijgen.’
Er komen nog wat namen voorbij. Voor Danone probeert FLEX duurzaam te ontwerpen. Bosch en Philips willen zo veel mogelijk van blisters af, weet Verbrugge. ‘Wij moeten gaan regisseren’, vindt hij. Bij FLEX is een team van twee medewerkers gevormd om constant met duurzaamheid bezig te zijn.
‘Als bureau kloppen we op de duurzaamheidsdeur en dat is nooit vergeefs. De wil is er altijd, maar soms kan het gewoon nog niet.’
Niet altijd eenvoudig
Toch weet hij dat het niet altijd eenvoudig is. ‘We missen soms data. Als je een wasmiddel wilt verpakken in een ander materiaal dan kunststof, moet je dat wel kunnen onderbouwen met cijfers. Dan heb je een LCA analyse nodig. En voor multinationals met bestaande productiefaciliteiten is het niet makkelijk om over te stappen. Ze kunnen niet Greenfield beginnen. Bij start-ups is dat vaak eenvoudiger, die zijn veel flexibeler. Toch zijn er veel mogelijkheden, ook bij multinationals. ‘Neem de Rivella-fles die van 42 naar 38 gram ging. Dat lijkt een kleine stap, maar het gaat om miljoenen flessen. Dat is laaghangend fruit.’. Kleine verbeteringen worden soms niet voldoende op waarde geschat. Wat ons betreft kan een idee op grote schaal meer impact leveren dan een grote stap op kleine schaal. (idea x impact = scale).
‘Revolutie is mooi, maar ook evolutie kan ons ver brengen’
Soms kost het moeite een klant te overtuigen. Neem Spa. FLX/design stelde voor op RPet over te stappen ende sleeve te vervangen door kleine labels in verband met recyling. De productieverantwoordelijke bij Spa had in eerste instantie twijfels. ‘Hij wordt er namelijk op afgerekend als de flessen niet goed lopen op de etiketteermachines. We zijn er naartoe gereden om met hem te praten en in overleg hebben wij samen een oplossing gevonden op basis van de bestaande machine. Soms moet je echt inspanningen doen op iedereen te overtuigen en te betrekken.’
Realiteitszin
De rode draad bij Flex is dus een nadrukkelijk duurzaamheidsdenken, maar ook een flinke portie realiteitszin en optimisme. ‘Revolutie is mooi, maar ook evolutie kan ons ver brengen’.
Terugkijkend ziet Verbrugge dat opdrachtgevers nu veel beter reageren op duurzame voorstellen dan 10 jaar geleden. Hij spreekt zijn bewondering uit voor het boek Products that Flow van Siem Haffmans (Partners for Innovation). Siem werd in zijn beginjaren nog niet echt gehoord, en wij ook niet. Kijk hoe het nu is.’
Neem een proefabonnement
Dit is een artikel uit VerpakkingsManagement, hét magazine voor de verpakkingsindustrie. Neem een proefabonnement om meer uitgebreide interviews en reportages te lezen.
