What's NexT? Inspirerende sessie over microbioom en microplastics

Twee belangrijke thema's stonden centraal: het microbioom en microplastics, met presentaties van Lune Walder en Caroli Buitenhuis. En voor wie het verband zoekt: het gaat in beide gevallen over de grote impact van wat microscopisch klein is.

Lune Walder (Bac2Nature), met een achtergrond in Future Planet Studies en Metropolitan Analysis, Design & Engineering, vertelde bevlogen over het microbioom. Dat is een verzameling van miljarden micro-organismen in ons lichaam, die een cruciale rol spelen in onze gezondheid. Walder benadrukte dat maar liefst 57% van de cellen in ons lichaam microbiële cellen zijn, die bijdragen aan voedselvertering, hormoonregulatie, productie van vitamines en immuunregulatie.

Lune Walder

Een gezond microbioom is divers; hoe meer diversiteit, des te beter. Walder verwees naar de "Blue Zones," gebieden waar mensen opmerkelijk gezond oud worden. Deze gemeenschappen kenmerken zich door een hoge diversiteit in hun microbioom, veel contact met de natuur en een dieet van vers en lokaal voedsel. En dat gaat in onze Westerse samenleving helaas vaak mis, doordat de biodiversiteit enorm is teruggelopen. Hier worden we daardoor geconfronteerd met steeds vaker voorkomende allergieën, astma, diabetes en auto-immuunziekten. Walder vertelde over de "Biodiversity Hypothesis of Health," die ervan uitgaat dat een rijker en diverser microbioom kan helpen deze chronische aandoeningen te voorkomen.

Biodiversiteit terugbrengen

Lune Walder gaf een helder overzicht van de vele toepassingen die op basis van microbioomonderzoek de biodiversiteit in de samenleving terugbrengen: van gebouwen en speeltuinen tot voeding. Ze gaf tal van voorbeelden van producten die inspelen op een gezond microbioom, zoals probiotische capsules voor honden, gefermenteerde drankjes en microbiomvriendelijke cosmetica.

Ariane van Mancius van Now New Next

Prebiotica en probiotica

Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen prebiotica en probiotica. Prebiotica zijn voedingsvezels die de groei van gunstige bacteriën in de darmen stimuleren, terwijl probiotica levende bacteriën zijn die gunstige effecten op de gezondheid kunnen hebben wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden geconsumeerd.

Over de wettelijke kant van probiotica claims op producten, legde Walder uit dat de Europese wetgeving streng is. Claims mogen alleen worden gemaakt als ze wetenschappelijk bewezen en goedgekeurd zijn door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA).

Wie probiotische producten wil gebruiken heeft steeds meer keuze, zo was te zien in het Wagenhuis, waar verschillende producten zoals van Wholefibre aandacht kregen. Het gaat om gedroogde witlofwortel met veel probiotische voedingsvezels. Een bekende keten als Marks & Spencer brengt via een collab met Zoë zelfs een M&S Food x ZOE gut shot op de markt onder eigen merk. En met de film Hack your Health duikt Netflix diep in het spijsverteringsstelsel. Steeds meer aandacht dus.

Van microbioom naar microplastics

Na een korte pauze waarin Ariane van Mancius, oprichter van Now New Next en haar team gut-friendly food en drinks serveerde, zoals Probiotisch Gut bier, gaf Caroli Buitenhuis van Green Serendipity een presentatie over microplastics. Ze is expert in biobased materials en gaf een uitgebreide uitleg over de oorsprong, impact en mogelijke oplossingen voor microplastics.

Gezondheidsimpact

Buitenhuis benadrukte in haar presentatie nog eens de mogelijke gezondheidsrisico's van microplastics, zoals ontstekingen, celschade, en neurologische en gedragsveranderingen. Het is evident dat maatregelen nodig zijn om de blootstelling aan microplastics te beperken. Buitenhuis wees op Europese doelstellingen voor het reduceren van microplastics.

Persistente en non-persistente microplastics

Belangrijk is het verschil tussen persistente microplastics, die honderden jaren in het milieu kunnen blijven, en non-persistente microplastics, die onder bepaalde omstandigheden binnen 25 jaar kunnen afbreken. Een ander belangrijk onderscheid is dat tussen primaire microplastics, kleine plastic deeltjes die bewust aan producten worden toegevoegd, zoals scrubdeeltjes in cosmetica, en secundaire microplastics, die ontstaan door de degradatie van grotere plastic voorwerpen, waaronder verpakkingen.

Is bioafbreekbaar dan de oplossing?

Niet alle bioafbreekbare plastics zijn een oplossing. Ze blijven dan wel minder lang in het milieu, maar ze zijn nog steeds schadelijk. Maar biodegradable plastics, zoals PLA en PHA, kunnen de langdurige opeenstapeling van microplastics voorkomen, doordat ze alleen niet-persistente microplastics genereren.

Naast dat deze twee biobased kunststoffen recyclebaar zijn, kunnen ze onder invloed van warmte, vochtigheid en microben op natuurlijke wijze afbreken tot voedsel voor micro-organismen. PLA is gemaakt van natuurlijke grondstoffen en PHA is een organisch materiaal dat gecreëerd wordt door bacteriën te voeden met biomassa. Er kunnen zowel harde als zachte plastics van worden gemaakt, zowel kristallijne als amorfe. En het is biologisch afbreekbaar, niet alleen in industriële compostinstallaties, maar ook in de bodem en in zout en zoet water.

Buitenhuis gelooft alleen in een volledige focus op refuse, reduce, reuse in plaats van te vertrouwen op biodegradable oplossingen, maar ziet goede mogelijkheden in PLA en PHA, omdat deze twee biobased materialen goed toepasbaar zijn voor verpakkingen. Ze zijn recyclebaar, maar er zijn wel systeemveranderingen nodig om op te schalen en de kosten te verlagen. Buitenhuis toonde voorbeelden, zoals Happy Cups en producten van onder meet Notpla.

Na deze twee verdiepingsslagen werd duidelijke dat er zelfs meer verband bleek te zijn tussen de twee thema’s dan van te voren werd gedacht. Want ook microplastics gaan door het microbioom en zijn daar minder gewenst dan bijvoorbeeld een probiotisch drankje of kimchi salade.

What's Next?

De "What's Next" sessie van Now New Next was een de eerste in wat een serie moet worden. De volgende is 4 juni 2025 in Het Wagenhuis. De combinatie van kennis, beleving in de vorm van te proeven probiotische producten én netwerken, smaakt naar meer. Dat zoveel grote merken en retailers vertegenwoordigd waren, laat zien dat het bureau hiermee in een behoefte voorziet.