De lijst is bedoeld als houvast voor bedrijven die snel en concreet willen weten of hun verpakking voldoet aan de PPWR. Geen uitgebreide beslisbomen of technische rapporten, maar een eenvoudig overzicht van verpakkingscombinaties die ‘oké’ zijn.
Van ‘wat kan’ naar ‘wat mag’ en ‘waartoe zijn we bereid’
Thoden van Velzen en Pos begonnen de lezing met een analyse van het huidige speelveld. Zij benadrukten dat regelgeving – zoals de aankomende Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) – slechts één onderdeel is van de transitie naar circulaire verpakkingen. Even zo belangrijk zijn de technologische mogelijkheden (‘wat kan’) en de maatschappelijke en commerciële bereidheid om te veranderen (‘wat zijn we bereid te doen’).
Volgens het tweetal ontstaat circulaire kwaliteit niet voordat deze drie factoren samenkomen: technische haalbaarheid, wettelijke toelaatbaarheid en daadwerkelijke toepassing door producenten en consumenten. Een verpakking kan technisch goed recyclebaar zijn, maar als deze niet toegestaan is volgens de regelgeving of niet wordt geaccepteerd door de markt, levert dat alsnog problemen op.
De praktijk is weerbarstig
Aan de hand van voorbeelden uit zijn jarenlange onderzoek liet Thoden van Velzen zien hoe complex het traject van verpakkingen is in sorteer- en recycleprocessen. Technologische vooruitgang – zoals het gebruik van Near Infrared (NIR)-sensoren – maakt betere sortering mogelijk, maar garandeert nog geen circulaire stroom.
Pos vult aan dat daarnaast ook de regels en interpretaties tussen landen verschillen, wat het voor exporterende bedrijven extra lastig maakt. Vooral kleinere bedrijven hebben vaak geen eigen verpakkingsexperts en weten niet waar ze moeten beginnen.
Een onafhankelijke gids voor ‘verantwoord verpakken’
Pos vertelde hoe hij, na jaren werkzaam te zijn geweest in de etikettenbranche, merkte dat er onder klanten een groeiende behoefte is aan concrete begeleiding bij verduurzaming van verpakkingen. Die behoefte vormde voor Optimum Groep de aanleiding tot de oprichting van PackSense: een onafhankelijk kennis- en adviesplatform dat zich specifiek richt op de praktische ondersteuning van bedrijven in de verpakkingsketen.
Een van de eerste initiatieven van PackSense is de OK-lijst: een eenvoudig keuzemenu voor producenten die willen weten welke materiaalcombinaties voor hun product ‘goedgekeurd’ zijn vanuit het perspectief van recycling. De lijst is opgesteld in samenwerking met het KIDV, maar is geen officieel document of vervanging van de Recyclecheck. Het is vooral bedoeld als pragmatisch hulpmiddel.
De OK-lijst: praktisch en toegankelijk
De lijst bevat combinaties van producttypes en verpakkingsmaterialen die goed scoren op recyclebaarheid. Wie een verpakking kiest uit deze lijst, weet dat hij goed zit, volgens Pos. Eenvoud is daarbij essentieel. ‘De meeste bedrijven willen gewoon weten: kan ik dit gebruiken? Is dit goed? En kunnen we dan door?’, aldus Pos.
De lijst is gericht op huishoudelijke verpakkingen, maar de principes gelden volgens de sprekers ook voor bedrijfsmatige verpakkingen, mits rekening wordt gehouden met de specifieke inzamelsystemen.
Niet in de plaats van bestaande instrumenten
Hoewel de OK-lijst gebaseerd is op de bestaande Recyclecheck, vervangt het instrument die check niet. Voor toepassingen zoals tariefdifferentiatie blijven de officiële checks leidend. De OK-lijst is vooral bedoeld voor snelle oriëntatie en ondersteuning van bedrijven zonder specialistische kennis.
Een levend document
De lijst is bij de presentatie nog vers van de pers. Hij zal continu worden bijgewerkt op basis van technologische ontwikkelingen en veranderende regelgeving. De initiatiefnemers benadrukken dat het een levend document is, dat zich aanpast aan de veranderende eisen van de markt en wetgeving.
De OK-lijst zal binnenkort te vinden zijn op de website van PackSense: www.packsense.nl. Tot die tijd is het document op aanvraag beschikbaar via de Optimum Group.
Een oproep van PackSense en WUR tot samenwerking
De lezing eindigde met een oproep aan de sector om samen te werken aan meer duidelijkheid, eenvoud en toepasbaarheid in de keten. Volgens Thoden van Velzen en Pos is dat essentieel om daadwerkelijk richting een circulaire verpakkingsketen te bewegen.
‘We kunnen dit niet oplossen met alleen regels of alleen techniek. We moeten ook bereid zijn om het echt te doen’, aldus
Thoden van Velzen.