Confiserie Thijs verrast door verbod op plastic lollystokjes

In België verboden

‘Single use plastics’ weren van de markt is al langer een richtlijn van de Europese overheid. België goot die richtlijn al deels in wetten, en sinds 5 juli is er ook een wet over de verpakkingen van etenswaren en drinkbekers. ‘We volgden uiteraard al langer de evolutie hiervan. In geen enkele richtlijn of studie stond er al iets over plastic lollystokjes. Maar opeens zag onze beroepsfederatie Choprabisco/Fevia in het voorontwerp een verbod op plastic stokjes. Ze vroegen verduidelijking aan de wetgever, maar zonder boe of ba is de wet een feit geworden. We merkten pas nu dat we vanaf 5 januari géén plastic stokjes meer mogen gebruiken’, zegt Joris van Confiserie Thijs.

Eerste land

‘Heel gek, want wij zijn het eerste land die dit invoert, er staat geen argumentatie bij en er is totaal niet nagedacht of afgetoetst over de haalbaarheid van dit verbod. Voor andere producten staat in de wet dat als het technisch gezien niet haalbaar is, dat de wet uitgesteld kan worden. Maar die vlieger gaat niet op voor plastic stokjes’, geeft zijn zoon Thomas Thijs, die mee in de zaak werkt, aan.

27 miljoen stokjes

Nochtans hebben de gevolgen veel impact voor de Sint-Niklase snoepjesfabrikant. ‘Omdat er toen nog geen vuiltje aan de lucht leek kochten we in februari nog een voorraad plastic stokjes. Nu blijven we dus achter met 27 miljoen plastic stokjes die we niet meer kunnen gebruiken vanaf 5 januari’, zegt Joris.

Houten stokjes

Bij familiebedrijf Confiserie Thijs hebben ze al ervaring met verschillende types stokjes, maar geen enkel blijkt zo goed als plastic stokjes. ‘Arthur, mijn overgrootvader, startte de zaak met houten stokjes die ook dezelfde veerkracht hebben als plastic stokjes. Meer dan 10 jaar geleden probeerden we ook papieren stokjes uit, maar die tests bleken niet goed. Plastic stokjes buigen mee, waardoor de machines ze gemakkelijker oppikken. Papier doet dat niet. Bij de test met papier hadden we toen al 30 % meer uitval’, vult Thomas aan.

Machines

‘Onze machines zijn afgesteld op onze op maat gemaakte lollystokjes, die de dunste ter wereld zijn trouwens. Die machines helemaal ombouwen en opnieuw afstellen betekent een omschakelproces van bijna 2 jaar’, zegt Thomas. ‘Je zit snel aan investeringen van honderdduizenden euro’s voor de machines en daarbovenop kosten de papieren stokjes 5 keer meer dan de plastic versies. Houten stokjes zijn onbetaalbaar.’

Chinese stokjes

Quasi alle papieren stokjes worden gemaakt door Chinese bedrijven, en ze zijn dubbel zo zwaar. ‘We kopen nu heel bewust Europees in, gebruiken enkel de best recycleerbare materialen en maken onze stokjes en verpakkingen zo dun en transparant mogelijk voor optimale recyclage. We hebben 1000 zonnepanelen liggen en gebruiken onze vijver als koelwater voor onze processen in plaats van kraantjeswater. Als het ecologischer en praktischer kan gaan we daarin volledig mee.’

Veiligheid voor kinderen

‘Studies wijzen uit dat er meer PFAS zit in papier dan in plastic. Deze maatregel gaat mijn verstand te boven’, zegt Joris. ‘Ik stel mij vragen bij de ecologische waarde ervan.’ Daarnaast ontwikkelde Confiserie Thijs speciale recepten -waaronder de nougat-lolly als erkend streekproduct- waardoor ze extra aandacht aan hun hechting moeten besteden. ‘Dankzij die op maat gemaakte plastic stokjes schiet de lolly er dus niet opeens af. Bij papieren stokjes is dat een ander verhaal. En los van de PFAS, houden veel mensen niet van de papieren smaak in hun mond.’

Oplossing?

‘Dat deze wet hierover niet onderbouwd is, voelt zo onrechtvaardig. We zouden liefst een uitzondering zien voor plastic lollystokjes, zodat de Belgische wetgeving in lijn komt met de Europese’, sluit Joris af.

In Nederland niet verboden

Plastic lollystokjes zijn in Nederland  niet verboden. Ze vallen niet onder de Europese richtlijn voor wegwerpplastic (SUP-richtlijn, Single Use Plastics), die in juli 2021 in werking is getreden. De richtlijn is bedoeld om de impact van wegwerpplastic op het milieu te verminderen en bevat een verbod op een aantal veelvoorkomende plastic wegwerpproducten, waaronder plastic wattenstaafjes, bestek, borden en rietjes, Alleen plastic stokjes voor lolly's vallen er niet onder.

‘Lollystokjes meegeteld als wattenstaafjes’

‘De overheden (EU en nationaal) hebben wel meer over het hoofd gezien bij de SUP-wetgeving’, meent Zwerfinator Dirk Groot. ‘Het lollystokje is een van die dingen. Dat komt omdat ze nooit goed naar het zwerfafval hebben gekeken. De artikelen die zijn verboden door de EU zijn gebaseerd op tellingen op het strand. Ik heb het vermoeden dat ze daarbij de lollystokjes hebben meegeteld bij de wattenstaafjes. En daarnaast is de wereld wel wat groter dan het strand alleen, veel soorten zwerfafval komen daar helemaal niet terecht.’

‘Het lollystokje is niet verboden door de EU, maar landelijke regeringen kunnen op basis van de EU-richtlijnen en om de doelstellingen te halen wel gewoon hun eigen maatregelen nemen. Dit is dan in België zo'n maatregel.’

Zwerfinator: 'Steeds meer papieren lollystokjes'

Volgens de Zwerfinator is het goed dat het plastic lollystokje wordt verboden in België. ‘Ik pleit al jaren voor een verbod. Vooral omdat ik het papieren stokje al net zo lang vindt als dat ik de plastic variant vindt. Vooral het merk Fiësta vind ik al jaren. Alle kul-argumenten van Confiserie Thijs kunnen zo van tafel worden geveegd.’

‘En nu het positieve nieuws: ik vind steeds minder plastic lollystokjes en steeds meer papieren lollystokjes. Er zijn gewoon bedrijven die uit zichzelf al over gaan op afbreekbare alternatieven en niet van alles aan smoesjes en kulargumenten verzinnen om vooral maar niet te hoeven veranderen. Uit een jaarlijks onderzoek blijkt dat de totale hoeveelheid lollystokjes nauwelijks veranderen, maar het aandeel papier steeg van 13% in 2020 naar 63% in 2024. Dat zegt genoeg.’

Bron: Uit het jaarlijkse Zwerfinator onderzoek in Purmerend.