In de horeca komen er van 2030 beperkingen op wegwerpverpakkingen, zoals plastic zakjes met bijvoorbeeld mayonaise of kruiden. Dit geldt alleen voor plastic verpakkingen. Suikerzakjes van papier en melkkuipjes van aluminium blijven toegestaan, omdat strengere regels hiervoor tijdens de onderhandelingen zijn afgezwakt. En hotels mogen van 2030 geen zeepflesjes en flesjes shampoo en douchegel voor eenmalig gebruik aanbieden. In plaats daarvan worden dispensers verwacht de norm te worden.
Verpakkingen moeten kleiner
Een ander doel is het terugdringen van onnodig grote verpakkingen. Vanaf 2030 mogen verzenddozen nog uit maximaal 50 procent lege ruimte bestaan. Daarnaast mogen bedrijven geen onnodig zware verpakkingen gebruiken, zoals dubbele wanden die de inhoud groter laten lijken. Bedrijven worden verplicht om aan te tonen dat hun verpakkingen zo minimaal mogelijk zijn.
Dit kan grote gevolgen hebben voor het bedrijfsleven. Vooral voor kleine en middelgrote bedrijven kan dit een uitdaging worden, zowel qua kennis als capaciteit. Daarnaast zal handhaving een uitdaging zijn, gezien het enorme aantal verschillende soorten verpakkingen.
Minder plastic rond groente en fruit
Onbewerkte groente en fruit van minder dan anderhalve kilo moeten zonder plastic verpakking in de winkel komen te liggen. Lidstaten mogen echter uitzonderingen maken wanneer dit leidt tot meer voedselverspilling. Kwetsbare producten zoals bessen, frambozen en aardbeien kunnen hierdoor mogelijk een uitzondering krijgen.
Onduidelijk is nog hoe Nederland en andere EU-lidstaten met deze regels zullen omgaan.
Recycling van plastic krijgt een zetje
Om de circulaire economie te stimuleren, komt er vanaf 2030 een verplichte bijmenging van gerecycled plastic in voedsel- en drankverpakkingen. PET-verpakkingen moeten bijvoorbeeld voor 30 procent uit gerecycled materiaal bestaan. Nederland wil soortgelijke regels al in 2027 invoeren.
Deze bijmengplicht wordt gezien als een reddingsboei voor de Europese plasticrecyclingindustrie, die moeite heeft te concurreren met nieuw geproduceerd fossiel plastic. De vraag blijft echter of er voldoende gerecycled materiaal beschikbaar is om aan de eisen te voldoen.
Concrete reductiedoelen voor verpakkingen
De nieuwe maatregelen introduceren ook een reductiedoel. In 2030 moeten Europeanen per persoon 5 procent minder verpakkingen gebruiken dan in 2018. Dit is ambitieus, aangezien het verpakkingsgebruik de afgelopen jaren juist is toegenomen.
Naar een circulaire economie
Ondanks hogere recyclingpercentages in de EU groeit de hoeveelheid verpakkingsafval sneller dan de hoeveelheid die wordt gerecycled. In 2022 genereerde de EU gemiddeld 186,5 kilogram verpakkingsafval per persoon, waarvan 36 kilogram plastic verpakkingen.
Om dit probleem aan te pakken, diende de Europese Commissie in november 2022 een voorstel in voor een nieuwe verordening. Het doel is een circulaire economie te bevorderen en bij te dragen aan een klimaatneutraal Europa. Na onderhandelingen bereikten het Europees Parlement en de Raad in maart 2024 een voorlopig akkoord.
De nieuwe regels markeren een belangrijke stap in de transitie naar duurzamere verpakkingen en minder afval in de Europese Unie. Elke consument zal de gevolgen merken: van kleinere verzenddozen tot minder plastic in hotels en winkels.
Meer verdieping?
Download onze gratis PPWR-gids